Hoe het begon
Hypnose bestaat al duizenden jaren maar tot voor kort ontbrak er bewijs om de biologische en klinisch krachtige effecten ervan te ondersteunen. Tegenwoordig wordt hypnose door clinici over de hele wereld gebruikt om pijn, bevalling, fobie en angst te helpen beheersen, ook bij kinderen.
Wat is hypnose? Hypnose wordt beschouwd als een natuurlijke gewaarwording, die de meeste mensen vele keren per dag ervaren. Hypnotische ervaringen en reacties omvatten meestal: absorptie (ergens helemaal in op gaan) of een staat van gefocuste concentratie of aandacht; dissociatie, waarbij de perceptie van de persoon van de externe omgeving afneemt; en suggestibiliteit (het vermogen van een individu om op een niet-wilsmatige manier te reageren op verbale of non-verbale communicatie). Mensen beschrijven de hypnotische staat op verschillende manieren, zoals “buiten zichzelf zijn”, “uit het lichaam ervaringen”, “dagdromen”, “afstemmen” of een meditatieve staat.
Tot de 19e eeuw was hypnose het enige middel om comfortabel te opereren. James Braid, een Schotse chirurg die in de jaren 1840 in Bengalen werkte, opereerde honderden patiënten met hypnose en zijn succes kreeg vervolgens veel bijval.
Na de invoering van farmacologische anesthesie - met zijn snelle, makkelijkere werking - kwijnde de praktijk van hypnose decennia lang weg en werd het niet meer dan een salon-truc. Het was tot voor kort bijna vergeten.
Helaas had de term “hypnose” last van negatieve connotaties: het gebruik ervan door toneelhypnotiseurs als amusement heeft er waarschijnlijk toe bijgedragen dat veel artsen het klinische gebruik van hypnose niet serieus namen.
Hoe werkt hypnose?
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is hypnose geen slaap; hypnotische reacties kunnen binnen enkele minuten worden opgewekt. Ook is een bewuste overtuiging dat het effectief zal zijn, niet vereist om een voordeel te behalen uit hypnotherapie. Hypnose is een staat tussen waak en slaap waarin mensen vatbaar zijn voor suggesties. Patiënten die hypnose ervaren, kunnen horen wat er om hen heen gebeurt en kunnen het proces op elk moment stoppen als ze dat willen.
De hypnotische staat die je ervaart heeft te maken met de frequentie waarop je hersengolven trillen. Meer info hierover vind je hier.
Het succes van hypnose in een klinische setting vereist vertrouwen tussen de behandelaar en de patiënt om mee te gaan met het proces.
Wetenschappelijke ondervindingen
Vooruitgang in beeldvorming van de hersenfunctie met behulp van functionele magnetische resonantiebeeldvorming (fMRI) en positronemissietomografie (PET) scantechnieken hebben ons laten zien dat hypnose de activiteit moduleert in de anterieure cingulaire cortex, die de limbische (emoties) en sensorische corticale gebieden van de hersenen tijdens hypnotische pijnverlichting. Dit lijkt sensaties mogelijk te maken die normaal als pijnlijk zouden worden ervaren. Zo kan een bepaald gevoel ontdaan worden van het lijden of de negatieve emoties die er normaal mee zouden worden geassocieerd. Een samentrekking van de weeën kan bijvoorbeeld worden gevoeld als de meest angstaanjagende en pijnlijke sensatie of als een heerlijke, bevredigende ervaring die de moeder vertelt dat ze dichter bij haar baby komt. Deze zeer verschillende percepties kunnen worden ervaren ondanks dat de intensiteit van de samentrekkingen van de baarmoeder identiek is. Anesthesisten in België hebben met succes hypnose gebruikt om duizenden patiënten te helpen om hun behoefte aan algemene anesthesie te minimaliseren tijdens thyreoïdectomie (chirurgische verwijdering van de schildklier), borstamputatie (verwijdering van de borst) en plastische chirurgie.
Klinische toepassingen
Hypnose in formele zin - waarbij een patiënt een inductie-, behandeling- en veranderingsprocedure krijgt - wordt vaker toegepast door hypnotiseurs en in beperkte mate in ziekenhuizen. De belangrijkste klinische toepassing is het gebruik van suggesties ter aanvulling en/of vervanging van anesthesiemedicijnen en -technieken als onderdeel van een multimodale benadering van patiëntenzorg. Door de jaren heen is hypnose gebruikt om duizenden kinderen te behandelen met uiteenlopende problemen als bedplassen, pijn en het helpen van mensen om op een comfortabele manier hypnotische anesthesie met naalden en nierdialyse te gebruiken. Ook anesthesisten gebruiken hypnotische technieken om patiënten te helpen meer controle te krijgen en om hun anesthesie-ervaring aan te vullen en te verbeteren. Bekende voorbeelden zijn het helpen van kinderen en volwassenen bij het induceren van anesthesie, verbanden voor brandwonden, behandeling van naaldfobie, hulp bij bevallingspijn en het voorbereiden van patiënten op een operatie. Hypnose kan worden ingezet als techniek om patiënten te helpen bij het inbrengen van druppels en naalden, comfortabeler en nuttig als aanvulling op een lokale verdoving.
Hypnose en pijnbeheersing in het dagelijkse leven
Dankzij hypnose en zelfhypnose wordt de manier waarop pijn beleefd wordt (zowel mentaal als lichamelijk) als het ware ‘gereprogrammeerd’. Tijdens een hypnose sessie wordt diep ingewerkt op onderbewuste processen en op de pijnbeleving. Met de cursus zelfhypnose kan je zelf aan de slag om jezelf in de hypnotische staat te brengen en de pijnbeleving te reguleren. Ook kan je een audio op maat laten maken. Deze kan je zo vaak beluisteren als je maar wenst. Interesse? Boek hier een sessie of neem whatsapp me voor een oplossing op maat.
